Een boek bestaande uit meerdere boeken. Gewetensvol en prachtig vertaald door Hans van Pinxteren. Laten we beginnen bij het begin, de Zienersbrieven.
Op zijn 16e schrijft R deze Lettres du voyant. Zijn opvattingen over het dichterschap. Deze twee brieven vormen de kern van zijn werk en menig later dichter is er schatplichtig aan. R legt hier uit dat er een andere, nog ongekende werkelijkheid schuilgaat achter de alledaagse realiteit. Er is maar een manier om deze nieuwe werkelijkheid te ontdekken, de Poëzie. De dichter moet een ziener worden, hij moet zich afsluiten van het alledaagse en al zijn zintuigen ontregelen. De dichter als mens is onbelangrijk, het gaat om het dieper verscholen genie. Dit genie gebruikt de dichter als spreekbuis. Je est un autre, ik is een ander.
Op zijn 16e schrijft R deze Lettres du voyant. Zijn opvattingen over het dichterschap. Deze twee brieven vormen de kern van zijn werk en menig later dichter is er schatplichtig aan. R legt hier uit dat er een andere, nog ongekende werkelijkheid schuilgaat achter de alledaagse realiteit. Er is maar een manier om deze nieuwe werkelijkheid te ontdekken, de Poëzie. De dichter moet een ziener worden, hij moet zich afsluiten van het alledaagse en al zijn zintuigen ontregelen. De dichter als mens is onbelangrijk, het gaat om het dieper verscholen genie. Dit genie gebruikt de dichter als spreekbuis. Je est un autre, ik is een ander.
Via :“De woestijnen van de liefde” en het onvoltooide “Johanneïsche Suite” komen we bij de twee bundels prozagedichten.
Une saison en enfer. Een seizoen in de hel
Een seizoen in de hel is het enige boek dat Arthur Rimbaud heeft gepubliceerd. In 1873 toen zijn stormachtige verhouding met Paul Verlaine eindigde na een bijna fatale ruzie, verscheen het in Brussel in eigen beheer. Het boek heeft wat meer samenhang dan het latere Illuminations maar blijft raadselachtig. Laten we het erop houden dat de hoofdpersoon zoekende is. Heen en weer geslingerd in existentiële, morele, religieuze, sociale en esthetische twijfels Een ongelooflijk boek, zeker als we in ogenschouw nemen dat R op dit moment 16 a 17 jaar was en verwikkeld in een liefdesrelatie met Verlaine. Een relatie die zelfs in het verlichte Parijs van die jaren niet goed lag. R heeft goed naar zichzelf geluisterd en zijn zintuigen ontregeld. Door de liefde maar ook door drank en drugs.
Prozagedichten zijn schrijfsels die de beperkingen van zowel proza als poëzie wegnemen en de voordelen van beide combineren. Citaat uit
L’impossible. Het onmogelijke
“Ik heb een paar stuiver verstand opgediept – die zijn vlug op!—en merk dat ik in de narigheid zit, omdat ik niet snel genoeg doorhad dat we in het Westen zijn. De westerse modderpoel! Niet dat ik denk dat het licht is getemperd, de vorm verflauwd of de beweging ontspoord… Maar mijn geest wil nu koste wat het kost al die wrede ontwikkelingen tot zich nemen die de geest heeft ondergaan sedert het einde van het Oosten….Mijn geest wil nogal wat!
Mijn paar stuiver verstand zijn op!—De geest heeft het voor het zeggen, hij wil dat ik in het westen blijf. Als hij tot zwijgen was te brengen, kon ik het besluit nemen dat mij zint.
Illuminations
De tweede bundel die in dit boek is opgenomen. Zijn Magnum Opus, al heeft de dichter slechts 5 jaar geschreven. Illuminations is een raadselachtig boek dat een geslaagde poging deed de wereld van de bestaande poëzie op zijn kop te zetten. Hij is erin geslaagd nieuwe vormen te vinden om zijn visioenen in te gieten. Vormen die hem tot de eerste Punkdichter maken. De verzen zijn niet verhalend, niet anekdotisch. R gebruikt hier woorden om te schilderen, woorden als kleuren, losgezongen van hun banale werkelijkheid. Woorden geplaatst in een hypnotisch, bijna muzikaal ritme.
Geen wonder dat zowel Kerouac als William S Burroughs door hem geïnspireerd waren. Rimbaud is de beatgeneration maar dan een eeuw eerder. Maar dichter bij huis, Nico Dijkshoorn zou zijn gedichten bij DWDD niet zo kunnen maken als deze stijl niet door R was uitgevonden c.q. volmaakt.
Ditmaal geen citaat maar een compleet vers, eerst Frans, dan Nederlands:
Mystique
Sur la pente du talus, les anges tournent leurs robes de laine dans les herbages d'acier et d'émeraude. Des prés de flammes bondissent jusqu'au sommet du mamelon. À gauche, le terreau de l'arête est piétiné par tous les homicides et toutes les batailles, et tous les bruits désastreux filent leur courbe. Derrière l'arête de droite, la ligne des orients, des progrès.Et tandis que la bande en haut du tableau est formée de la rumeur tournante et bondissante des conques des mers et des nuits humaines,
La douceur fleurie des étoiles et du ciel et du reste descend en face du talus, comme un panier, - contre notre face, et fait l'abîme fleurant et bleu là-dessous.
Mystiek
Op de glooiing van de helling draperen de engelen hun wollen kleden in de grazen van staal en smaragd.
Weiden van vlammen springen omhoog tot bovenaan de top. Links wordt de humus op de heuvelrug door alle moorden en alle veldslagen vertrapt, en alle rampzalige geluiden scheren hun kromme weg. Achter de heuvelrug rechts de kim van de rijzende zonnen, van de vorderingen.
En terwijl de strook bovenin het stuk wordt gevormd door het wielend en steigerend geraas van de kinkhoorns uit de zeeën en de menselijke nachten,
Daalt bloeiend uit de sterren en de hemel en de rest de zoete troost voorlangs de helling neer, als een mand,--tegen ons gezicht, en maakt daaronder de afgrond van bloesemgeur en blauw
